ნინო ჯიბლაძე: „რომ არა ჟურნალისტის და საზოგადოებასთან ურთიერთობის პროფესია, დიპლომატი ვიქნებოდი“

ინტერვიუ ნავთობკომპანია „გალფის“ მარკეტინგის სამსახურის უფროს ნინო ჯიბლაძესთან


რა სპეციალობის ბრძანდებით?

სპეციალობით ჟურნალისტი გახლავართ, 1992 წელს ჩავაბარე თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში საერთაშორისო ჟურნალისტიკის ფაკულტეტზე, თუმცა შემდგომ სწავლა საზღვარგარეთ გავაგრძელე – საზოგადოებასთან ურთიერთობის საფუძვლების მიმართულებით.

რა იყო პირველი სამსახური?

პირველი სამსახური რაც მახსენდება იყო არა ერთი, არამედ ორი – ვწერდი გაზეთ “დრონისთვის” და პარალელურად ვმუშაობდი ტელევიზიაში, გადაცემა “ჭორ ნიუზში” – ჟურნალისტად.

ახლანდელი სამსახური და პოზიცია?

ახლა ვმუშაობ ნავთობკომპანია გალფში – ვარ მარკეტინგის სამსახურის უფროსი.

თქვენი პირველი წარმატება?

ჩემი პირველი წარმატება 2000 წელს ამერიკის სამხედრო თანამშრომლობის სამსახურში გასაუბრების წარმატებით გავლა და 8 წლის განმავლობაში ამ სამსახურში მუშაობა იყო. ეს სამსახური მახსენდება, როგორც დიდი შრომისა და პასუხისმგებლობის გადანაწილების სწავლის პერიოდი.

თქვენს მიერ გაკეთებული საქმე, პროექტი, რომლითაც დღემდე ამაყობთ?

მინდა გითხრათ, რომ სადღაც გულში ვამაყობ, რომ ოდესღაც ვწერდი რომანებს, და ჩემი პირველი რომანი გამოცემიდან სამ თვეში სრულად გაიყიდა, მაშინ ახალგაზრდებს ვხვდებოდი ხშირად – ერთად ვკითხულობდით, ვიზიარებდით ემოციებს, ვტიროდით, ვიცინოდით – მოკლედ ამ წიგნმა პროფესიული თვალსაზრისით ყველაზე დიდი სიხარული მომიტანა, გამოსვლიდან მალევე საბაზე იყო წარდგენილი საუკეთესო რომანებს შორის სადაც წარმოიდგინეთ – გურამ დოჩანაშვილის და აკა მორჩილაძის რომანებს გვერდით იყო ჩემი ტექსტიც. ეს იყო უდიდესი სიხარული, რაც არასოდეს მავიწყდება.

რა არის საჭირო იმისთვის, რომ თქვენს სფეროში ადამიანი იყოს წარმატებული? გარდა ცოდნისა, არის თუ არა განსაკუთრებული თვისებები საჭირო?

განსაკუთრებულ თვისებებში გამოვარჩევდი ემოციურობას, ამბიციურობას – ადამიანის სურვილს იაროს წინ და წინ, რომელსაც ვერაფერი აჩერებს – უამრავი წარმატების მოტანა შეუძლია. თქვენ იცნობთ ალბათ ქეისებს, სადაც ყველაზე წარმატებული ადამიანები ვერ ამთავრებენ სასწავლებლებს, მაგრამ ატრიალებენ სამყაროს თავიანთი ინოვაციური მიდგომებით და ზებუნებრივი ნიჭით.

დღეს საქართველოში შესაძლებელია თუ არა PR-ის კარგად სწავლა, თუ მაინც  საერთაშორისო ცოდნა და გამოცდილებაა აუცილებელი?

ჩვენ გვყავს უამრავი სპეციალისტი, უჭკვიანესი ადამიანები, რომლებიც დღეს არ იზარებენ და ლექციებს კითხულობენ – მათგან უამრავი სასარგებლო ინფორმაციის მიღებაა შესაძლებელი.

საქართველოში PR ისევეა აღქმული და გაგემული, რაც კლასიკური ფორმაა?

ვერ ვიტყვი, რომ დღევანდელ მსოფლიოში არსებობს პიარის კლასიკური მოდელი, რადგან ყველაფერი, რასაც პირადად მე მასწავლიდნენ – ნელ-ნელა ქრება ჩვენი მოქმედების არეალიდან, და უკვე სრულიად ახალი მიდგომები გადმოდის წინა პლანზე. თუ ადრე ინფორმაციის გასავრცელებლად მინიმუმ ერთი ღამე იყო საჭირო, რომ სიახლე გაზეთში დაბეჭდილიყო ახლა ნებისმიერი მსოფლიოს შემძვრელი ინფორმაციის გავრცელებას ზუსტად იმდენი წამი უნდა, რამდენიც ადამიანისთვის 140 სიმბოლოს აკრეფას მობილურში.

რამდენად ადვილად შეგიძლიათ კრიზისული სიტუაციის განმუხტვა და გადაწყვეტილების მიღება? მსგავსი შემთხვევა მოქმედებს თუ არა საქმის ხარისხზე?

კრიზისული სიტუაციები არასოდეს მაკლდა ჩემი საქმიანობიდან გამომდინარე. ყოფილა შემთხვევები, როდესაც მიფიქრია, აი ამას უკვე ვეღარაფერი გამოასწორებსთქო, მაგრამ გამოსწორებაზე ზრუნვა და მოქმედებაც ზუსტად იმ წამიდანვე დამიწყია. ჩემს თავზე ბევრს ვერ გეტყვით, ვფიქრობ კრიზისების მართვა საინტერესო გამოცდილებაა, რომელიც საკმაოდ აძლიერებს პროფესიონალ ადამიანებს.

რომ არა ეს პროფესია, ვინ იქნებოდით, სად ხედავთ საკუთარ თავს?

ალბათ, ვიქნებოდი დიპლომატი, ამ პროფესიას ბავშობიდან ვეთაყვნები. დედაჩემთან ხშირად იყრიდნენ თავს საქართველოში მოწვეული დიპლომატები – ძირითადად ამერიკიდან. ეს ხდებოდა 90-იან წლებში, უმაღლესი რანგის პირები ჩვენთან 16 სართულზე ხშირად ფეხითაც ამოსულან. მაშინ არ იყო რესტორნები და კაფეები, ამიტომაც სახლებში ხდებოდა ქვეყნის საჭირბოროტო საკითხებზე საუბარი. ეს საღამოები განსაკუთრებით კარგად მახსენდება და ალბათ ამიტომაც ეს პროფესია ჩემთვის დღემდე საოცნებოდ დარჩა. 

რა არის თქვენი, როგორც საქმიანი ადამიანის ძლიერი მხარე და თვისებები?

ალბათ უფრო მეტად ის, რომ დროს სწორად ვანაწილებ და ვცდილობ, საქმე სხვებსაც გადავუნაწილო. მიყვარს კითხვა და სიახლეების თვალყურის დევნება, მომწონს წარმატებული ადამიანები, და მათგან ყოველთვის რაღაცას ვსწავლობ, ძალიან დიდ პატივს ვცემ იმ ხალხს, ვინც საკუთარი ტვინით და მოხერხებულობით დიდ წარმატებას მიაღწია და ქვეყანას სარგებელი მოუტანა.

არასოდეს ვარ საკუთარი თავით კმაყოფილი, სულ მგონია, რაღაც მაკლია და ეს რაღაც ცოტას არასოდეს ნიშნავს. ჩემი თავით კმაყოფილი არასოდეს ვყოფილვარ და ეს ალბათ არ არის ნაკლი.

რას გაძლევთ ის კომპანია, რომელშიც მუშაობთ? რით არის ის თქვენთვის საინტერესო?

კომპანია, სადაც ვმოღვაწეობ უამრავ კარგ რამეს მაძლევს – პირველი არის განვითარების შანსი, ჩვენ არასოდეს გვეუბნებიან უარს ახალ და არაორდინალურ წამოწყებებზე – ნუ თითქმის არასოდეს. მაძლევს შინაგან სიმშვიდეს – რადგან არის სტაბილური კომპანია, მაძლევს შესაძლებლობას ვისწავლო იმ პროფესიონალებისგან, რომლებიც აქ მუშაობენ. დიდ ენერგიას მაძლევს, რადგან ადამიანები ვინც აქ ვმუშაობთ ერთამენეთისთვის პატივისცემას და სიყვარულს არ ვიშურებთ, ეს კი ძალიან მნიშვნელოვანია. 

რა არის ის, რომელიც მუშაობაში ყველაზე დიდ დისკომფორტს გიქმნით?

დისკომფორტს შემიქმნიდა არასტაბილური გარემო, რომელიც აქ არ გვაქვს.

– სად ხედავთ თქვენს თავს 20 წლის შემდეგ?

ჩემს თავს ოცი წლის შემდეგ ვხედავ იქ, რის შექმნასაც თავად ვაპირებ ჩემი მომავლისთვის .

თამარ ნიბლაძე: „PR – ეს არის მუდმივი ფიქრი შენს მომხმარებელზე“

ინტერვიუ  ტკბილეულის მწარმოებელ  კომპანია „ბარამბოს“ პიარ-მენეჯერ თამარ ნიბლაძესთან

– რატომ გადაწყვიტეთ ამ სფეროში საქმიანობა და რა შესაძლებლობებს იძლევა, პიარი კარიერული ზრდის თვალსაზრისით?

ბავშვობიდან აქტიური ვიყავი, მსიამოვნებდა ადამიანებთან კომუნიკაცია, ხშირად მქონდა სურვილი ორგანიზება გამეწია სხვადასხვა ღონისძიებისთვის და სტუდენტობაშიც ჩართული ვიყავი სხვადასხვა მასშტაბურ პროექტში. ვსწავლობდი სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტზე, საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალობით. პირველ კურსზე ვიყავი, როდესაც მუშაობა დავიწყე. მაშინ პოზიცია, საზოგადოებასთან ურთიერთობის მენეჯერი, ძალიან იშვიათად გვხვდებოდა ქართულ კომპანიებში, ვითარდებოდა პიარი, სპეციალობა, რომელიც დღეს ასეთი აქტუალურია. რეალურად მე იმ პიარ-მენეჯერთა რიცხვს მივეკუთვნები, რომლებმაც პრაქტიკიდან დაიწყეს, ისწავლეს, საკუთარი გამოცდილებით განვითარდნენ, ხოლო გარკვეული პერიოდის შემდეგ დაამატეს თეორია. მეც ასე განვითარდი, საკუთარ თავზე მუშაობით, დაუღალავი შრომით, იმაზე ფიქრით, თუ რა სიახლე უნდა შემეთავაზებინა ქართველი საზოგადოებისთვის. კარიერული ზრდის თვალსაზრისით ძალიან კარგ შესაძლებლობას იძლევა, რადგან მუდმივად ვითარდები, იძენ ახალ კონტაქტებს, ორგანიზების თვალსაზრისით იხვეწები და ბევრ ნიუანსს სწავლობ პრაქტიკაში, პიარი ეს არის მუდმივი ფიქრი შენს მომხმარებელზე, რომ ისეთი კომუნიკაცია დაამყარო ბრენდსა და მათ შორის, რომ ეს იყოს დადებითი (იმიჯის თვალსაზრისით, ცნობადობის ზრდის კუთხით). მთავარი მიზანი ჩემი მუშაობისას არის ის, რომ ლოიალური გავხადო ყველა იმ ბრენდის მიმართ, სადაც ვარ.


რა არის საჭირო საზოგადოებასთან, წარმატებული კომუნიკაციის ჩამოსაყალიბებლად?

საზოგადოებასთან წარმატებული კომუნიკაციის ჩამოსაყალიბებლად პირველ რიგში, აუცილებელია განსაზღვრო აუდიტორია/სეგმენტი, ვისთვის გეგმავ კომუნიკაციას, შესაბამისად ის კამპანია/კომუნიკაცია ისე უნდა დაგეგმო, რომ შერჩეული ჯგუფის ინტერესებს შეესაბამებოდეს, მაგალითად – თუ მოზარდია ისეთი მიმართულებით დაამყარო კომუნიკაცია, რაც მას მოსწონს, დააინტერესებს და მისი ჩართულობა იქნება დიდი, თუ პატარა ბავშვია – ისეთი ინსტრუმენტები უნდა გამოიყენო, რაც მათ მოეწონებათ, ასევე მათ მშობლებს, რადგან ბავშვების შემთხვევაში მშობლები არიან გადაწყვეტილების მიმღები და ა.შ.

მნიშვნელოვანია შემოსავლების კუთხით სეგმენტის შერჩევაც – სწორად უნდა დაგეგმო კამპანია, ვისთან გინდა კომუნიკაცია დაამყარო საშუალო, თუ საშუალო და მაღალი შემოსავლების მქონე პირებთან. როდესაც პრემიუმ-პროდუქტის კამპანიაზე მუშაობ – ამ ფაქტორს დიდი მნიშვნელობა აქვს… წარმატებული კომუნიკაციისთვის მნიშვნელოვანია კომპლექსურად გამოიყენო ყველა პიარ ინსტრუმენტი, ასეე მარკეტინგული მიმართულებაც, იქნება ეს კვლევა თავდაპირველად, დაგეგმილი აქცია, სოციალურ მედიაში აქტივობა, თუ პირდაპირი კომუნიკაცია მომხმარებელთან. უნდა იყო თავაზიანი, დიდი მნიშვნელობა აქვს გულწრფელობას, პიროვნულ თვისებებს, პრეზენტაბელურობას, თავაზიანობას – რომ განწყობა რასაც შენ ქმნი – ასოცირდება შენი ბრენდის მიმართაც – შენ წარმოადგენ კომპანიას, რომლის სახეც ხარ და საზოგადოებასთან კომუნიკაციას ამყარებ ბრენდის სახელით.

– 3 რჩევა, რომელსაც მისცდემდით მას ვისაც ამ სფეროში მოღვაწეობა სურს.

13 წელია ვარ ამ სფეროში, შესაბამისად ძალიან ბევრი წარმატებული პროექტი განვახორციელე, რა თქმა უნდა უშეცდომო არავინ არის, მთავარია იყოთ მიზანზე ორიენტირებულნი, დასახოთ გეგმა, რომლის განხორციელებისთვის ყველა მიმართულებით აქტიურად იმუშავებთ, არ დაიღალოთ, მაშინაც კი როდესაც ფიქრობთ, რომ გადაიწვით, აუცილებელია რესტარტი – ეს შესაძლოა იყოს კონტაქტების განახლება, ახალი ტრეინინგი, ახალი გამოცდილება, გამოწვევები, რომლებიც აუცილებლად თქვენს თავს მუდმივად უნდა მოუწყოთ – იქნება ეს ახალი მიმართულების მოსინჯვა, თუ ზრდა სწავლა/განათლების კუთხით.
ყოველი დილა უნდა იწყებოდეს იმაზე ფიქრით, რომ აქტიური იყოთ, იფიქროთ ყველა სეზონზე რა სახის კომუნიკაცია სჭირდება თქვენს ბრენდს, საზოგადოების კეთილგანწყობის შენარჩუნებაზე უნდა იფიქროთ და მნიშვნელოვანია თქვენი როლი, როგორც PR მენეჯერის შიდა კორპორატიული მიმართულებითაც.
ლოიალურობა იწყება თქვენი თანამშრომლების გუნდურობით, მათი მოტივაციით და იმით რომ მათ გაუჩინოთ დადებითი განწყობა იმ კომპანიის მიმართ, რომელშიც ყველა ერთად ხართ ჩართული.

– რის ცოდნის ქონას ისურვებდით კარიერის დაწყებამდე პიარის სფეროში?

კარიერის დაწყებამდე, როდესაც ხარ გამოუცდელი უფრო განიცდი, ნერვიულობ თითოეულ ნაბიჯზე, კრიტიკულ სიტუაციაში, თუმცა დრო რომ გადის ხვდები, რომ შენ ყველაფერს სწორად აკეთებ, უბრალოდ ზოგჯერ ისეთ გარემოში გიწევს სიტუაციის მართვა, იქნება ეს სტრესული გარემო, თუ კრიტიკული შეტევა/აგორებული შავი PR – თავდასხმა კონკურენტი ბრენდების მხრიდან.  კრიზისული სიტუაციიდან ყოველთვის არსებობს გამოსავალი, მთავარია არ დაიბნე – სწორად დაგეგმო მოიგერიო და PR-ში აპრობირებული მეთოდებით უკუაქციო ეს შეტევა. აი სწორედ კარიერის დასაწყისში, როდესაც ვიხსენებ საკუთარ თავს – ამას ვუსურვებდი – ზედმეტად განვიცდიდი და ვნერვიულობდი – ნერვიულობა არაფერს მოგცემთ, უნდა მოიგერიოთ.

როგორია თქვენი ტიპიური სამუშაო კვირა?
არც ერთი სამუშაო კვირა ერთმანეთს არ ჰგავს ბარამბოში და სწორედ ეს მომწონს ამ კომპანიაში, რომლის გუნდის წევრიც 5 წელია ვარ. აქ მუდმივად ვითარდები, მუდმივად სიახლეა, მუდმივად ახალ კამპანიას გეგმავ საკუთარ მომხმარებელთან კომუნიკაციისთვის. ყოველდღიურად ვიგეგმები, შემოსული შემოთავაზებების განხილვა, მეილებზე და ზარებზე პასუხი – არც ერთი წერილი არ რჩება უყურადღებოდ, აქციების დაგეგმვა – იქნება ეს თემატური აქცია სხვადასხვა ლოკაციაზე, თუ მარკეტების ქსელში, სოციალურ მედიაში აქტივობა – განსაზღვრა რა სახით დავამყაროთ კომუნიკაცია ჩვენს ფეისბუქ მომხმარებელთან, სოციალური პასუხისმგებლობის თემა, ყველა დღესასწაულზე, მიუსაფარ და შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებს მუდმივად ვეხმარებით, ურთიოერთობა პარტნიორ კომპანიებთან, ურთიერთობა მას-მედიის წარმომადგენლებთან, რადიოსთან/პრესასთან და ა.შ.

-რა გზები მიგაჩნიათ საუკეთესოდ კონტაქტების და წყაროების მოსაპოვებლად?

როდესაც ხარ PR, მნიშვნელოვანია გქონდეს კონტაქტების ბაზა, იცნობდე საჭირო ადამიანებს, კარგი ურთიერთობა გქონდეს მას-მედიასთან, პრესასთან/რადიოსთან, სხვადასხვა კომპანიის მარკეტინგთან/PR-თან, რადგან ეს სამუშაოს პროცესს გიმარტივებს. კონტაქტების მოსაპოვებლად წყარო ესე შეგვიძლია ჩამოვთვალოთ – გაცნობითი სახის შეხვედრა, პრეს-კონფერენცია ჟურნალისტებთან კომუნიკაციის დასამყარებლად, სხვადასხვა კომპანიაში სტუმრობა მათი გუნდის წევრების გაცნობის მიზნით, შესაძლოა დაგეგმოთ თქვენი ბრენდის შესახებ პრეზენტაცია და წარადგინოთ, პრეზენტაციებზე და სხვადასხვა ივენთებზე აქტიური ჩართულობა, სხვადასხვა ჯგუფში გაწევრიანება, სადაც ბევრი თქვენივე პროფესიის ადამიანი იყრის თავს და ა.შ. მაინც კონტაქტების მოსაპოვებლად ჩემი გამოცდილებიდან გამომდინარე წლებია საჭირო  ამ სფეროში მუშაობისას – ბუნებრივად იძენთ საჭირო კონტაქტებს.

-როგორ იწყებთ სამუშაო დღეს?

ჩემი სამუშაო დღე იწყება ბარამბოს შოკოლადით,  შემდეგ იმაზე ფიქრით დღეს რა სახის აქტივობა დავგეგმო, კამპანია – განვსაზღვრო კომუნიკაციის ინსტრუმენტები, სეგმენტი და სამიზნე აუდიტორიის შერჩევის შემდეგ აქტიურად დავამყარო კონტაქტი მომხმარებელთან. ყოველდღიური კორესპოდენცია – შემოსული წერილები კომპანიაში, შემოთავაზებების განხილვა, სოციალურ მედიაში აქტივობა, ურთიერთობა პრესასთან, საიმიჯო მასალის მომზადება და ა.შ.

– რა უნარებია საჭირო წარმატებული პიარ მენეჯერისთვის?
წარმატებული PR მენეჯერი უნდა იყოს მოტივაციით სავსე, უყვარდეს საკუთარი საქმე, კომუნიკაბელური უნდა იყოს, აქტიური, ჰქონდეს ლიდერული უნარ-ჩვევები, უყვარდეს აუდიტორიის წინაშე გამოსვლა, ორატორი უნდა იყოს, თავაზიანი, ზრდილობიანი, პრეზენტაბელური და უნდა ჰქონდეს ბევრი კონტაქტი, ასევე კრეატიული და სწორად უნდა განსაზღვროს სამიზნე აუდიტორია, ვისთანაც აპირებს კომუნიკაციის დმყარებას. შრომისმოყვარეობა და პასუხისმგებლობა აუცილებელი უნარია.

-რა თვისებებს აფასებთ ადამიანებში, სამუშაო გარემოში?  

სამუშაო გარემოში ვაფასებ ადამიანში გუნდურობას, ერთგულებას, პასუხისმგებლობის გრძნობას, მოტივირებულობას – კორექტულობას, კოლეგებთან მიმართებაში მის განწყობას და დამოკიდებულებას.

-რა არის საუკეთესო პიარ პრაქტიკა რომელსაც ტექნოლოგია ვერ შეცვლის?

პრაქტიკა ყველაზე მნიშვნელოვანია, დააკვირდით თქვენი მუშაობის სპეციფიკას, რადგან რაღაც ტექნოლოგია შეიძლება ამართლებდეს სხვა ბრენდის მომხმარებელთან კომუნიკაციისას, მაგრამ თქვენი კომპანიისთვის პირიქით შეიძლება აგრესია გამოიწვიოს საზოგადოების მხრიდან. მუდმივად უნდა დააკვირდეთ თქვენს ბრენდს შვილივით, რა იქნება მისთვის უკეთესი, რა გაზრდის, რა მოუტანს აღიარებას და რა ტექნოლოგიით ჩამოუყალიბებთ დადებით განწყობას საზოგადოებაში. რაღაც თუ არ ამართლებს, სხვა მიმართულება სცადეთ და არასდროს დანებდეთ. პრაქტიკაში დიდ გამოცდილებას მიიღებთ.

-რა ტრენდები და ინოვაციები იკვეთება საზოგადოებასთან ურთიერთობის სფეროში?

ბევრი ინოვაცია და ტრენდი იკვეთება. დღეს მსოფლიოში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გადატრიალება სოციალურმა მედიამ მოახდინა, კერძოდ Facebook-მა ფაქტიურად მსოფლიოში როლი დააკარგინა ნაწილობრივ მას-მედიას, ბეჭდურ მედიას – მომხმარებლის ჩართულობა დიდია და უკურექციასაც იგებ, პირდაპირი კომუნიკაციის დმყარება შეგიძლია საკუთარ მომხმარებელთან. სხვადასხვა ტრენდია პერიოდულად  – მუდმივად ცვლიან ალგორითმებს, ერთი პერიოდი იყო გიფების ბუმი, შემდეგ ვიდეოები, ეხლა სთორია facebook-ზე აქტუალური, გამოწვევებიც ტრენდულია, თემატური ჩარჩოები პროფილზე და ასე შემდეგ.

ანა ჩხაიძე: ამ სფეროში კრეატიულობა ყოველთვის ფასდებოდა და დღესაც უმნიშვნელოვანესია

ინტერვიუ World Vision South Caucasus-ის კომუნიკაციების დირექტორ ანა ჩხაიძესთან

-რატომ გადაწყვიტეთ ამ სფეროში საქმიანობა და რა შესაძლებლობებს იძლევა, პიარი კარიერული ზრდის თვალსაზრისით?

პროფესიით ჟურნალისტი ვარ, რამდენიმე წლიანი ჟურნალისტური საქმიანობის შემდეგ მუშაობა დავიწყე World Vision- ში კომუნიკაციების სპეციალისტად. განვითარების სფეროში მუშაობა იმდენად საინტერესო აღმოჩნდა, რომ უკვე 10 წელია ამ ორგანიზაციაში ვმუშაობ და ძალიან მიხარია, რომ თანამონაწილე ვარ იმ დადებითი პროცესების, რასაც ეს ორგანიზაცია წლების მანძილზე ემსახურება. ბევრი ადამიანის ცხოვრების გაუმჯობესებაში შეგვიტანია წვლილი და მრავალი პოზიტიური ცვლილების უშუალო მონაწილე ვყოფილვართ. კონკრეტული ადამიანების ისტორიების, პრობლემებისა თუ წარმატებების გაზიარება წლებია ჩემი საქმიანობაა. დროთა განმავლობაში აუდიტორიასთან წვდომის ხერხები იცვლება, სოციალურმა ქსელებმა ბევრად უფრო საინტერესო და ინტენსიური გახადა ამ სფეროში მუშაობა.

რა არის საჭირო საზოგადოებასთან, წარმატებული კომუნიკაციის ჩამოსაყალიბებლად?

პირველ რიგში, უმნიშვნელოვანესია იცოდე თუ რა არის შენი მიზანი, რა მესიჯი გინდა მიიტანო საზოგადოებამდე. ამის შემდეგ იწყება ეფექტური გზების ძიება აუდიტორიასთან კავშირის დასამყარებლად – ამ ეტაპზე ძალიან მნიშვნელოვანია კრეატიულობა  და ასევე საკუთარი აუდიტორიის ცოდნა. საკმაოდ კომპლექსური საკითხია უმნიშვნელოვანესია ამ დროს მედიის თანადგომა, მათი დაინტერესება საკითხით.

ამ სფეროში ბევრი რამ იცვლება, ამიტომ მნიშვნელოვანია მიყვებოდე სიახლეებს, იცნობდე საკუთარ აუდიტორიას.

როგორია თქვენი ტიპიური სამუშაო კვირა?

იმის მიხედვით, თუ რამდენად აქტიური პროცესები მიმდინარეობს ორგანიზაციაში, განსხვავდება ჩემი სამუშაო კვირაც. ამჟამად ვცდილობთ ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ბავშვების შესახებ ცნობიერების ამაღლებას და მათ მიმართ საზოგადოების დამოკიდებულების შეცვლას. კამპანიით #ესარარისჩემიარჩევანი #NotMyChoice გვსურს საზოგადოებას დავანახოთ მათი პრობლემები და ასევე ვაჩვენოთ, რომ შესაძლებელია მათ ცხოვრების შეცვლა. შესაბამისად ჩემი საქმიანობა ამ ეტაპზე მოითხოვს აქტიურ მუშაობას სოციალურ ქსელებში და მედიის ჩართულობაზე ზრუნვას.

რა უნარებია საჭირო წარმატებული პიარ მენეჯერისთვის?

პირველ რიგში, სტრატეგიულად აზროვნება, აუცილებელია გაიაზრო იმ ორგანიზაციის მიზნები და მოთხოვნები, სადაც მუშაობ. ამ სფეროში კრეატიულობა ყოველთვის ფასდებოდა და დღესაც უმნიშვნელოვანესია. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია გიყვარდეს ის საქმე, რასაც აკეთებ და თემები, რაზეც მუშაობ. კონკრეტული ინიციატივის წარმატებით განსახორციელებლად საჭიროა გუნდური მუშაობა, გუნდის თითოეული წევრის ძლიერი მხარეების დანახვა და მათი პროფესიული ზრდის ხელშეწყობა.

რა ტრენდები და ინოვაციები იკვეთება საზოგადოებასთან ურთიერთობის სფეროში?

ტრადიციული მედია საშუალებები ხშირ შემთხვევაში ჩაანაცვლა სოციალურმა არხებმა, რაც ყველასთვის ხელმისაწვდომია და შესაბამისად ინფორმაციის ნაკადიც დიდია. ბევრად დაჩქარდა პროცესები, სოციალური მედია თავის წესებს გთავაზობს და აუცილებელია მუდმივად აყვე სიახლეებს. აუდიტორიასთან ცალმხრივი ურთიერთობა არ გაქვს, მუდმივ ინტერაქციაში ხარ მასთან, გაქვს შესაძლებლობა დააკვირდე მათ რეაქციებს რა შინაარსის მასალა იწვევს მათ მოწონებას, განსაზღვრო მათი ასაკობრივი ჯგუფი და შესაბამისად უფრო ეფექტურად მიაწოდო ინფორმაცია.

გაიზარდა მოთხოვნა კვლევებზე დაფუძნებულ ინფორმაციაზე. ასევე ბევრად გაიზარდა მოთხოვნა ისტორიის ვიზუალურად გადმოცემაზე ( visual storytelling).  

ვიქტორია ჟიჟკო: ჩემთვის პიარ სფერო უამრავი შესაძლებლობების ნაკადი, მუდმივი სიახლე, ინოვაცია, საინტერესო პროექტები და კრეატიულობაა

ინტერვიუ კომპანია ქართულ-ჰოლანდიური ჰოსპიტალის მარკეტინგის სამსახურის უფროსთან, ვიქტორია ჟიჟკოსთან.

-რომელ პიარ კომპანიები შთაგაგონებენ?

-დღეს დღეობით მსოფლიოს მასშტაბით ბევრი წარმატებული პიარ სააგენტოა, თუმცა განსაკუთრებით განოვყოფდი Ketchum-ს, რომელსაც თითქმის 100 წლიანი წარმატებული ისტორია აქვს და ბევრი ინოვაციური პროდუქტი აქვს  შექმნილი. ასევე აქვს ძლიერი კრიზისული მენეჯმენტი, რაც შემდგომში გამოიხატა მათი არაერთგზის თანამშრომლობით ამერიკის და შემდგომ რუსეთის მთავრობასთან. როგორც ვიცი რეკორდსმენიც კი არის – ყველაზე მეტი კანის ლომი აქვს მოგებული მიმდინარე წელს.

-მედია საშუალებებს ადევნებთ თვალყურს ყოველდღიურად?

-რადგანაც ჩემი სამუშაო გრაფიკი ფაქტობრივად 24/7-ზეა დღევანდელ პირობებში ყველაზე ოპტიმალური საშუალება ჩემი აზრით,  მაინც ინტერნეტია.  მასში გაერთიანებულია ტელევიზიაც, ბეჭდური მედიაც, სოციალური მედიაც და შესაბამისად ინფორმაციის მიღებაც წამებშია შესაძლებელი. მუდმივად ხაზზე და მოვლენების ეპიცენტრში ხარ.

– რა განსხვავებაა პიარსა და რეკლამას შორის?

-ერთ-ერთი ყველაზე ხშირად დასმული კითხვა  თუმცა საკმაოდ ლეგიტიმური ჩემი აზრით საქართველოს რეალობაში. სინამდვილეში, პიარსა და რეკლამას შორის უდიდესი სხვაობაა. პიარი გრძელვადიანი პროცესია, რომლის დროსაც ცდილობ შეიქმნა დადებითი, ან ზოგ შემთხვევაში უარყოფითი იმიჯი, რეპუტაცია და დამოკიდებული ხარ მედია საშუალებებზე. ამ შემთხვევაში არ ვსაუბრობ შეკვეთილ სტატიებზე რომლებიც რეკლამაა, მაგრამ პიარი ხშირად ეშლებათ ხოლმე, მთავარია სოციუმის დამოუკიდებელი გამოხმაურება და ფიდბექი, შენ მხოლოდ ეხმარები აზრის ჩამოყალიბებაში. მოკლედ, პიარი წარმოადგენს დაგეგმილ და უწყვეტ ძალისხმევას, რომელიც მიმართულია ორგანიზაციასა და საზოგადოებას შორის კეთილსასურველი ურთიერთობების და ურთიერთგაგების ჩამოყალიბებაზე და შენარჩუნებაზე

რეკლამის შემთხვევაში კი პირიქითაა. იხდი მედია სივრცის და დროის თანხას, გადიხარ კონკრეტულ სეგმენტზე, რომელსაც თავად ირჩევ.  ეს არის სიახლის და მესიჯების მასმედიაში განთავსების კონტროლირებადი მეთოდი.

როგორ ახდენთ სოციალური მედიისა და პიარის ინტეგრაციას?

-სოციალური მედია პიარის ეერთ ერთი უმნიშვნელოვანესი ელემენტია. ის თავიდანვე ინტეგრირებულია პიართან და ყოველ დღიური, ყოველწუთობრივი შეხებაც კი აქვს. საქართველოში სოციალური მედია ერთ-ერთი ყველაზე განვითარებული სფეროა, შესაბამისად ყველაზე გამოყენებადი პიარ საქმიანობისთვის, პიარ კამპანიების დასაანონსებლად, ან თუნდაც უშუალოდ სოციალური მედიის გამოყენებით შექმნილი პიარ კამპანიებისთვის.

როგორ უმკლავდებით პიარ კრიზისულ მდგომარეობას კომპანიაში?

-კრიზისული პიარის მენეჯმენტი დროს ხდება იმ მოსალოდნელი კრიზისული სიტუაციების დროული იდენტიფიცირება, შეფასება და მოქმედება, რომელსაც შეიძლება პირდაპირი გავლენა ჰქონდეს ორგანიზაციაზე, მის იმიჯზე, მომხმარებელთან ურთიერთობასა და სხვა არანაკლებ მნიშვნელოვან ფაქტორებზე. ამიტომ საჭიროა მუდმივად იყო კონცენტრირებული ყველა დეტალზე, წინასწარ განსაზღვრო შესაძლო ფიდბექი და იყო მზად კონსტრუქციული კრიტიკისათვის. მნიშვნელოვანი ფაქტორია აღიარო და სწრაფად გამოასწორო საკუთარი შეცდომები, იყო მშვიდი და ორგანიზებული, რათა სწორედ მიმართო საკუთარი ძალები პრობლემის აღმოფხვრისათვის.

რა არის ყველაზე საინტერესო პიარ სფეროში მუშაობაში. რას გააუმჯობესებდით?

-ჩემთვის პიარ სფერო არის უამრავი შესაძლებლობების ნაკადი, მუდმივი სიახლე, ინოვაცია, საინტერესო პროექტები, ბევრი ბრეინსთორმინგი და კრეატიულობა. გავაუმჯობესებდი პიარ სფეროზე ინფორმირებულობას საქართველოში. სამწუხაროდ დღემდე ბევრი ვერ არჩევს მარკეტინგს, პიარს, რეკლამას, არის გარკვეული პრობლემები ცნობიერებასთან დაკავშირებით, თუმცა საბედნიეროდ ნელ ნელა მცირდება და პიარიც თავისი დანიშნულების კალაპოტში დგება.

ვალერი ფანცულაია: „საზოგადოებასთან ურთიერთობის უმთავრესი პრინციპი საზოგადოების ნდობის მოპოვებაა“

კავკასუს ბიზნეს ვიკის ინტერვიუ „თელასის“ საზოგადოებასთან ურთიერთობის დეპარტამენტის უფროს ვალერი ფანცულაიასთან

რატომ გადაწყვიტეთ ამ სფეროში საქმიანობა და რა შესაძლებლობებს იძლევა, პიარი კარიერული ზრდის თვალსაზრისით?

რა თქმა უნდა ძალიან საინტერესოა და ამასთან ერთად საპასუხისმგებლოც, თანამედროვე ტრენდებს ეცნობი, სულ საჭიროა სიახლეების შესწავლა, ამასთან ერთად ბევრი მუშაობა საკუთარ თავზე, ეს ყველაფერი კი ქმნის იმის საფუძველს , რომ იყო წარმატებული. ალბათ, არ არსებობს რაიმე კრიზისული სიტუაცია ან დაუძლეველი პრობლება, რომელსაც გამოცდილი პიარ სპეციალისტი ვერ დაძლევს.

არასდროს მიფიქრია თუ  რა შესაძლებლობას იძლევა პიარი კარიერული ზრდისთვის, რადგან შესაძლებლობებს ჩვენ თვითონ ვქმნით დასახული მიზნებით და განხორციელებული პროექტებით.

რა არის საჭირო საზოგადოებასთან, წარმატებული კომუნიკაციის ჩამოსაყალიბებლად?

წარმატებული კომუნიკაციისთვის აუცილებელია სწორი სტრატეგიის შემუშავება, რომელიც ეფუძნება არსებული სიტუაციის ანალიზს თუ რა სჭირდება საზოგადოებას, რას ელოდება ჩვენგან, შესაბამისი კომუნიკაციის გეგმის შემუშავება და საზოგადოებისთვის ძალიან მარტივ ენაზე მიწოდება. ამ დროს მნიშვნელოვანია, რომ კომუნიკაცია იყოს ადვილად აღქმადი და ყველასთვის გასაგები, მიუხედავად იმისა, რა საშუალებებს გამოვიყენებთ ამისთვის. მთავარია, ამ შემთხვევაში, საზოგადოების ნდობის და პოზიტიური განწყობის მოპოვება.

–რა არის საჭირო საზოგადოებასთან, წარმატებული კომუნიკაციის ჩამოსაყალიბებლად?

პირველი ის, რომ რაც შეიძლება მეტი ინფორამცია მოიპოვონ და კარგად გაეცნონ იმ სფეროს, რა სფეროშიც იქნებიან დასაქმებული, რადგან შენ თუ არ იცნობ კარგად კომპანიის საქმიანობას, სხვას ვერ უამბობ მის შესახებ. ასევე მნიშვნელოვანია გადაწყვეტილების მიმღებ ყველა პირთან უშუალო კონტაქტი და კავშირი.

მეორე, მედიასთან ურთიერთობისთვის კარგი კონტაქტების დამყარება. ასევე მნიშვნელოვანია შესაბამის ექსპერტებთან, არასამთავრობო სექტორის წარმომადგენლებთან კონტაქტები, რომლებსაც შეუძლიათ ზეგავლენა მოახდინონ საზოგადოებრივ აზრზე.  მესამე კი – არ შეუშინდნენ პრობლემებსა და გამოწვევებს.

– 3 რჩევა, რომელსაც მისცდემდით მას ვისაც ამ სფეროში მოღვაწეობა სურს.

პიარ სპეციალისტი  უნდა ფლობდეს ფსიქოლოგიის, სოციოლოგიის, პოლიტოლოგიის, სტრატეგიული მენეჯმენტის, მარკეტინგის, მედიასათან ურთიერთობის საფუძვლებს.

როგორია თქვენი ტიპიური სამუშაო კვირა?

სამუშაო კვირა  იწყება კვირის  გეგმის მიმოხილვით, შეხვედრებისა და აქტივობების მიხედვით. საერთოდ ერთი წლის გეგმა წინსაწარ გვაქვს შემუშავებული, რა თქმა უნდა, შეიძლება იყოს გაუთვალისწინებელი და დაუგეგმავი, კრიზისული სიტუაციაც, რომლის ეფექტიანი მართვა სწრაფად უნდა მოხდეს.

-რა გზები მიგაჩნიათ საუკეთესოდ კონტაქტების და წყაროების მოსაპოვებლად? 

პირადი შეხვედრები, სხვადასხვა ღონისძიებებში მონაწილება. ასევე ახალი პროექტების დაგეგმვა და განხორციელება, პიარისა და მარკეტინგის  სფეროში დასაქმებულ პროფესიანალებთან უშუალო შეხვედრები, აზრთა გაცვლისა და რჩევების გასათვალისწინებლად.

-როგორ იწყებთ სამუშაო დღეს?

დილით, სანამ სამსახურში მივალ ვეცნობი დღის სიახლეებს დილის გადაცემებისა და სოციალური მედიის საშუალებით. სამუშაო დღე იწყება შეხვედრით, თანამშრომლებთან მიმდინარე სამუშაოსა და გეგმებთან დაკავშირებით. შემდეგ ხდება თანამშრომლებისათვის დავალებების გადანაწილება.  მნიშვნელოვან დროს ვუთმობ შიდაკორპორატიულ ურთიერთობებს სხვადასხვა საკითხებზე.

–რა უნარებია საჭირო წარმატებული პიარ მენეჯერისთვის?

ბევრი მუშაობა საკუთარ თავზე, სტრატეგიული აზროვნება, კარგი კომუნიკაციის უნარი, უნდა სარგებლობდეს საზოგადოების ნდობით, სწრაფად და ეფექტიანად მართავდეს კრიზისულ სიტუაციას, გუნდური მუშაობის უნარი.

რა თვისებებს აფასებთ ადამიანებში, სამუშაო გარემოში? 

პროფესიონალიზმს, პუნქტუალობას, კრეატიულობას.

–რა არის საუკეთესო პიარ პრაქტიკა რომელსაც ტექნოლოგია ვერ შეცვლის?

ადამიანურ ფაქტორს ვერანაირი ტექნოლოგია ჩაანაცვლებს. დღეს ბევრს საუბრობენ ხელოვნური ინტელექტის შექმნაზე და ადამიანის რობოტით ჩანაცვლებაზე.  საზოგადოებასთან ურთიერთობის უმთავრესი პრინციპი არის საზოგადაოების ნდობის მოპოვება, რასაც ადამიანური ურთიერთობები განაპირობებს. თუმცა ყველაფერი შეიძლება მოხდეს, თუ ფანტასტიკურ ნაწარმოებებს დავუჯერებთ.

ციფრული ტექნოლოგიების განვითარებამ პიარზე  უდიდესი გავლენა მოახდინა; მივიღეთ მედიის ახალი სახე – სოციალური მედია, რომელიც სულ უფრო პოპულარული ხდება და უფრო ადვილს ხდის სხვადასხვა  სამიზნე ჯგუფეთან ურთიერთობას.  ვიზუალური სთორითელინგი სულ უფრო აქტიურად გამოიყემება პიარ კამპანიების დროს და ძალიან ეფექტიანი საშუალებაა. ასევე სოციალურმა მედიამ  წარმოშვა რეალურ დროში სწრაფი რეაგირების აუცილებლობა. ასე, რომ წარმატებული კამპანიების წარმართვისათვის დღეს კომპანიები უფრო ხშირად იყენებენ სოციალურ მედიას, რაც მომავალშიც გაგრძელდება.

ნიცა ჩოლოყაშვილი: „ყველაზე დიდი ადრენალინი ახალი წარმატებული პროექტია“

გთავაზობთ კავკასუს ბიზნეს ვიკის ინტერვიუს კომპანია „აიდიეს ბორჯომი საქართველოს“  საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის ხელმძღვანელ ნიცა ჩოლოყაშვილთან  

-რატომ გადაწყვიტეთ ამ სფეროში საქმიანობა და რა შესაძლებლობებს იძლევა, პიარი კარიერული ზრდის თვალსაზრისით?

პროფესიით სოციოლოგი ვარ, თბილისის სახ. უნივერსიტეტი დავამთავრე, თუმცა, მეორე კურსიდან ტელევიზიაში მოვხვდი და 25 წლამდე აქტიურად ვიყავი ტელე-ჟურნალისტიკაში. ნიუსის რეპორტიორობა ერთგვარი ადრენალინია, რომელსაც რთულია შეელიო. მაგრამ, დადგა პერიოდი, როცა გადავწყვიტე, რომ ჩემთვის საინტერესო იქნებოდა ცოტა განსხვავებულად განვითარებულიყო ჩემი კარიერა. იმ პერიოდში , 2001-2002 წლებში ძალიან საინტერესო და ტრენდული ხდებოდა საზოგადოებასთან ურთიერთობის დისციპლინა. ჩემი ინტერესი იყო შემესწავლა და მემუშავა ამ მიმართულებით. ამისთვის დამჭირდა ცოდნის გაღრმავება. გავიარე სადიპლომო კურსი ლონდონის პიარ სკოლაში, სადაც წარმატებული კომპანიების მაგალითებით გვასწავლიდნენ გაერთიანებულ მარკეტინგულ კომუნიკაციებს. ჩემთან ერთად კურსზე ისხდნენ ისეთი დიდი კომპანიების თანამშრომლები, როგორიც არის ნესტლე, ბრიტანული ბანკები. კურსის დასრულების შემდეგ შევუდექი ამ სფეროში აქტიურ მუშაობას. იყო საგარეო საქმეთა სამინისტრო – 6 თვიანი სამუშაო გამოცდილებით, და ამ ეტაპზე არის კომპანია აიდიეს ბორჯომი საქართველო. თუმცა, ეს ეტაპი უკვე მეთორმეტე წელია გრძელდება.  სხვადასხვა ეტაპზე ვკითხულობდი ლექციებს – წერა პიარში, სტრატეგია და ტაქტიკა, კრიზის მენეჯმენტი.  ძალიან საინტეერსოა ის საქმე რასაც ვაკეთებ. პირველ რიგში, მხიბლავს ის, რომ მრავალმხრივია.

რა არის საჭირო საზოგადოებასთან, წარმატებული კომუნიკაციის ჩამოსაყალიბებლად?

გულწრფელობა, იმ თემებზე საუბარი, რაც აინტერესებს მიზნობრივ აუდიტორიას და აუცილებლად დიალოგის რეჟიმში ყოფნა.

-3 რჩევა, რომელსაც მისცდემდით მას ვისაც ამ სფეროში მოღვაწეობა სურს.

საზოგადოებასთან ურიერთობა ისეთი დისციპლინაა, რომლის ეფექტიანი მართვისთვის საჭიროა იყო მრავალმხრივ განათლებული, ფლობდე ძალიან დიდი მოცულობის ინფორმაციას, როგორც მიმდინარე მოვლენების შესახებ ღია წყაროებში არსებულს, ასევე, კულუარულს. არ უნდა შემოიფარგლო იმ ამბებით, რომელიც კონკრეტულად იმ სეგმენტის გარშემო ვითარდება, რომელშიც მუშაობა გიწევს. ეს არის პროფესია, სადაც ხშირად განმსაზღვრელია ზოგადი ამბები: ის თუ რა ხდება ქვეყანაში, როგორი დინამიკაა ეკონომიკაში, რა სიახლეებია საგადასახადო კუთხით, რაზე მსჯელობს პარლამენტი და ასე შემდეგ. ანუ მუდმივად უნდა იყოთ ყველა ახალი ამბის საქმის კურსში და მთავარი, უნდა გიყვარდეთ ადამიანები და მათთან ურთიერთობა. გადაწყვეტილების სწრაფად მიღების უნარი უნდა გქონდეთ და თუ საჭიროა შუა გზაში ამ გადაწყვეტილების შეცვლის და სტრატეგიის გადახედვის.

რის ცოდნის ქონას ისურვებდით კარიერის დაწყებამდე პიარის სფეროში?

საკმაოდ მომზადებული მოვედი ამ სფეროში. ცოდნით ალბათ ბევრი რამ ვიცოდი, თუმცა წლებმა მოიტანა ის, რომ უფრო გამომდის ემოციის მართვა. სიმშვიდე და ცივი გონებით მუშაობა ძალაინ მნიშვნელოვანია ამ სფეროში. 

-როგორია თქვენი ტიპური სამუშაო კვირა?

ყოველთვის აქტიური – პროექტები, შეხვედრები, თათბირები, პრეზენტაციები. ყველაზე დიდი ადრენალინი ახალი წარმატებული  პროექტია. წარმატების გაზომვა დღეს საკმაოდ მარტივია – სოციალური ქსელები იძლევა იმის საშუალებას, პირდაპირ უყურო მომხმარებლის რეაქციებს. 

-რა გზები მიგაჩნიათ საუკეთესოდ კონტაქტების და წყაროების მოსაპოვებლად?  

მე ჩემს სტუდენტებს ყოველთვის ვურჩევ, რომ არ დაიზარონ, იარონ ყველა ღონისძიებაზე, პრეზენტაციაზე, იყვნენ აქტიურები – გაიცნონ ახალი ადამიანები, გაატარონ დრო ახალ მეგობრებთან ერთად. ეს მარტივია, განსაკუთრებით მაშინ როცა ახალგაზრდა ხარ, არ გაწუხებს ოჯახური ვალდებულებები და საკუთარი დროის მართვის თავისუფლება გაქვს.  

– როგორ იწყებთ სამუშაო დღეს?

მგონია, რომ უკვე მანიაკობაში გადამდის, მაგრამ როგორც კი მობილურზე ვთიშავ მაღვიძარას, მეორე რასაც ვაკეთებ ნიუსებს ვუყურებ, როგორც ქართულს ასევე, საერთაშორისოს.

რა უნარებია საჭირო წარმატებული პიარ მენეჯერისთვის?

ბევრი უნარია საჭირო. მრავალმხრივ განვითარებული ადამიანი უნდა იყო – უნდა გქონდეს დროის მართვის უნარი.  გემოვნება სუბიექტური რამაა, მაგრამ უნდა გქოდეს განვითარებული კარგი გემოვნება, ადამიანები, როლებიც მარკეტინგში და პიარში მუშაობენ აუცილებლად დახვეწილი გემოვნების მქონენი უნდა იყვნენ, ადამიანებთან ურთიერთობის უნარი ძალიან მნიშვნელოვანია, მნიშვნელოვანის და მეორეხარისხოვანის გარჩევის უნარი, მართვა უნდა იცოდე, რადგან პიარი მმართველობითი ფუნქციაა, სხვისი შრომის დაფასების უნარი. უსასრულოდ გრძელი შეიძლება იყოს ეს ჩამონათვალი.

-რა თვისებებს აფასებთ ადამიანებში, სამუშაო გარემოში?  

რწმენას. როცა აქვს ადამიანს უნარი გადადგას მთები იმისათვის, რომ დასახულ მიზანს მიაღწიოს. გულწრფელობას, საქმისადმი ერთგულებას, მეგობრობას.

-რა არის საუკეთესო პიარ პრაქტიკა რომელსაც ტექნოლოგია ვერ შეცვლის?

ურთიერთობები – ადამიანური ურთიერთობები.

-რა ტრენდები და ინოვაციები იკვეთება საზოგადოებასთან ურთიერთობის სფეროში?

სულ უფრო და უფრო პოპულარული ხდება კორპორატიული სოციალური პასუხისმგებლობის პროექტები საქართველოში, თორემ მსოფლიოში ეს ტრენდი უკვე დიდი ხანია აღარაა. დიჯიტალი რომ ტრენდია ვიცით. ტრენდულია ინფლუენსერ მარკეტინგი. მოკლედ, უშუალო ურთიერთობები მომხმარებელსა და ბრენდებს შორის, გაცილებით სწრაფ რეაგირებებსა და გულახდილ ურთიერთობებს უდებს საფუძველს.